loga unijne, RP, sum

Badania przesiewowe za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej metodą poprawy wyleczalności raka płuca w makroregionie śląskim

Celem głównym projektu jest wdrożenie programu polityki zdrowotnej pn. Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca (WWRP) za Pomocą Niskodawkowej Tomografii Komputerowej (NDTK) – połączenie prewencji wtórnej z pierwotną w celu poprawy świadomości dotyczącej raka płuca wśród społeczeństwa i personelu ochrony zdrowia.

PLANOWANE EFEKTY

Poprawa świadomości dotyczącej raka płuca wśród społeczeństwa i personelu ochrony zdrowia. Głównym zadaniem  jest poprawa wykrywalności raka płuca na wczesnym etapie jego rozwoju poprzez prowadzenie odpowiednich działań profilaktycznych w makroregionie Śląskim (województwa: śląskie, opolskie, dolnośląskie). Profilaktyka w zakresie chorób negatywnie wpływających na zasoby pracy dedykowanych osobom w wieku aktywności zawodowej.

Realizacja Programu Profilaktycznego będzie polegać na realizacji komponentu edukacyjnego skierowanego do kadry medycznej: personelu medycznego lekarskiego (pulmonolodzy, lekarze POZ, radiolodzy), personelu pielęgniarskiego i personelu pomocniczego (Koordynatorzy Opieki Medycznej) oraz komponentu medycznego polegającego na udzielaniu świadczeń zdrowotnych osobom zakwalifikowanym do programu (wizyta kwalifikacyjna do badania NDTK klatki piersiowej, niskodawkowa tomografia komputerowa (NDTK) klatki piersiowej, wizyta wynikowa po NDTK (z omówieniem wyników NDTK i dalszych zaleceń). Działania opisane powyżej będą realizowane zgodnie z zakresem programu profilaktycznego.

Projektodawca planuje organizację działań informacyjno – edukacyjnych dla potencjalnych pacjentów, którzy będą mogli wziąć udział w programie. Projektodawca przewiduje przygotowanie ulotek, plakatów, ogłoszeń prasowych oraz w radiu o zasięgu lokalnym, (makroregion śląski), ogłoszenia na stronie internetowej projektu, Uczelni oraz Partnerów.

Drukowane formy przekazu będą rozmieszczane głównie w poradniach POZ, poradniach chorób płuc. Powyższe materiały zostaną przygotowane z zachowaniem zasady równości szans kobiet i mężczyzn.

Program przesiewowy – ścieżka pacjenta:

I etapem

będzie powzięcie od uczestnika decyzji o uczestnictwie w programie przesiewowym w kierunku raka płuca w oparciu o działania informacyjno-edukacyjne; informacja kierowana do potencjalnych uczestników programu osoba mająca powyżej 50 lub 55 lat, która paliła lub nadal pali papierosy – zgłoszenie osobiste/telefoniczne/mailowe.

II etapem

będzie I wizyta – kwalifikacyjna – wysoko wyspecjalizowany kwalifikowany personel ochrony zdrowia Szpitala lub Centrum, przeszkolony w poradnictwie antytytoniowym objaśni zasady włączenia do programu (wiek, wiek i dodatkowe czynniki ryzyka, liczba paczkolat) oraz poinformują o ewentualnej konieczności badań inwazyjnych (biopsja) oraz zabiegu chirurgicznym. Wypełnione zostaną ankiety dotyczące uzależnienia biologicznego od nikotyny, motywacji do rzucenia nałogu; czas trwania wizyty 15 20 min; przebieg i tematyka wizyty zostanie oparta o przetłumaczone materiały American Health Research and Quality (AHRQ).

Projektodawca informuje, że Partnerzy wyznaczą osoby odpowiedzialne za kontakty z potencjalnymi pacjentami oraz opracują harmonogram przyjęć pacjentów, który będzie

przewidywał możliwość realizacji świadczenia zdrowotnego również w godzinach popołudniowych i wieczornych oraz w soboty.

Szczegółowy harmonogram przyjęć zostanie podany do wiadomości publicznej na stronach internetowych Partnerów oraz Projektodawcy, ponadto informacja ta zostanie zamieszczona również w materiałach promujących projekt, tak aby trafiły do jak największej liczby odbiorców.

W trakcie II wizyty uczestnika projektu zostanie wykonane badanie NDTK z następowym opisem wszystkich zmian stwierdzanych w płucach, śródpiersiu, sercu, naczyniach wieńcowych, ścianie klatki piersiowej, ze szczególnym uwzględnieniem guzków płuca jako zmian mogących odpowiadać wczesnemu rakowi płuca (lekarz radiolog).

Zadanie przewiduje utworzenie Centrum Badań Przesiewowych Raka Płuca (CBPRP), które

będzie posadowione w SPSK Nr 1 im. Prof. S. Szyszko SUM (Partner projektu).

Do głównych zadań Centrum należeć będzie:

  • raportowanie i monitorowanie procesu diagnostyczno – terapeutycznego oraz jego efektów, zostanie uruchomiony Rejestr Badań Przesiewowych, obejmujący wszystkich diagnozowanych i leczonych,
  • stosowanie się do wytycznych postępowania,
  • raportowanie wykonanych czynności oraz kluczowych wyników badań.

Ponadto Centrum będzie spełniało wymogi najwyższej jakości tj.:

  • będzie prowadziło skuteczny nabór wśród osób wysokiego ryzyka zachorowania na raka płuca,
  • będzie wykonywało badania NDTK oraz dokonywało ich interpretacji,
  • będzie stosowało standardowe zalecenia dalszej kontroli lub diagnostyki,
  • będzie składało raporty dotyczące wyników badań tomograficznych do Rejestru Badań Przesiewowych,
  • będzie prowadziło skuteczne leczenie osób z wykrytym rakiem płuca.

W skład Centrum będą wchodzić specjaliści wszystkich dziedzin pracujący w wielodyscyplinarnym zespole i decydujący o każdym etapie diagnostyki i leczenia na zasadach konsylium.

Wielodyscyplinarny Zespół Badań Przesiewowych Raka Płuca (WZBPRP) będzie składać się z: radiologa, patologa, pulmonologa, chirurga klatki piersiowej, onkologa klinicznego, specjalisty radioterapii onkologicznej, pielęgniarki i koordynatora procedur diagnostycznych i leczniczych raka płuca, którego rola będzie podobna do koordynatora Szybkiej Terapii Onkologicznej w Pakiecie Onkologicznym.

Wszyscy uczestnicy WZBPRP będą specjalistami w wyżej wymienionych dziedzinach: w diagnozowaniu, leczeniu i długofalowej obserwacji guzków wykrytych w badaniach.

Ich wiedza będzie oparta na najnowszych standardach i publikacjach dotyczących badań przesiewowych raka płuca. WZBPRP będzie zapewniać uczestnikom takich badań standard postępowania diagnostycznego i leczenia raka płuca zgodnie z przyjętymi standardami i zaleceniami. Członkowie WZBPRP zostaną przeszkoleni w zakresie uwarunkowań i prowadzenia programu wykrywania wczesnego raka płuca i będą prowadzić szkolenia dla personelu współuczestniczącego w programie, przede wszystkim lekarzy rodzinnych. Zadania WZBPRP będą miały charakter konsultacyjno-doradczy.

Partnerami w projekcie są:

  • Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu
    DCChP we Wrocławiu jest niekwestionowanym liderem w diagnostyce i leczeniu raka płuca w województwie dolnośląskim. ; Wysokospecjalistyczną placówką medyczną ukierunkowaną na diagnostykę, leczenie i wczesną rehabilitację wszystkich grup schorzeń układu oddechowego oraz narządów klatki piersiowej.
  • Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 im. prof. Stanisława Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowiczach.
    Zadanie przewiduje utworzenie Centrum Badań Przesiewowych Raka Płuca (CBPRP), które będzie posadowione w SPSK Nr 1 im. Prof. S. Szyszko SUM (Partner projektu).

Włączenie partnerów do programu zwiększa liczbę lokalizacji, w których zainteresowani udziałem w programie mogą wykonać badania i jest czynnikiem zachęcającym potencjalnych pacjentów z uwagi na skrócenie kosztów i czasu dojazdu do lokalizacji, w której prowadzone są badania NDTK/wizyty

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rak płuca jest najczęstszym nowotworem na świecie (rocznie ok. 1,8 mln zachorowań, prawie 13% wszystkich nowych zachorowań). Mężczyźni stanowią 68% wszystkich chorych. Rak płuca jest co roku przyczyną zgonu około 1,2 miliona osób (17% wszystkich zgonów nowotworowych). Szacuje się, że około 85-90% zgonów z powodu raka płuca jest ściśle związanych z paleniem tytoniu, a odsetek niepalących wśród osób z rakiem płuca wynosi około 10-15%.

W kilku pracach poświęconych zachorowaniom na raka płuca niezależnego od konsumpcji tytoniu wykazano narażenie na niektóre czynniki rakotwórcze (narażenie zawodowe na czynniki ryzyka, bierne palenie, zanieczyszczenia dymem w domu, smog).

Konieczność realizacji programu profilaktycznego wynika z faktu, iż rak płuca jest nowotworem złośliwym, w którym 85-90% zachorowań jest wywołanych ekspozycją, czynną lub bierną, na kilkadziesiąt substancji rakotwórczych zawartych w dymie tytoniowym. Po drugie substancje kancerogenne połączone są w jednym produkcie z substancją powodującą silne uzależnienie biologiczne, tj. nikotyną.

W Polsce rak płuca rozpoznaje się u około 14 600 mężczyzn rocznie (standaryzowany współczynnik zachorowalności wynosi ok. 48/100 i u około 7 000 kobiet (ok 18/100), co stanowi 19% i 9% wszystkich zachorowań na nowotwory odpowiednio u mężczyzn i kobiet. Od 2007 roku rak płuca jest najczęstszą nowotworową przyczyną zgonu nie tylko u mężczyzn (31% w 2013 roku), ale także u kobiet (16% w 2013 roku).

Zgodnie z danymi ujętymi w Mapie potrzeb zdrowotnych w zakresie onkologii dla Polski przewiduje się, że nowotwór złośliwy płuca w 2029 roku będzie nadal dominującym nowotworem pod względem liczby zachorowań. W 2029 roku w Polsce odnotowanych zostanie ponad 32,5 tys. nowych zachorowań na nowotwory złośliwe płuc. Najwięcej z nich wystąpi w województwach mazowieckim (4 548) oraz śląskim (3 898). Najmniejsza liczba nowych przypadków zostanie odnotowana w województwie opolskim (854). Największy wzrost liczby nowych przypadków nowotworów złośliwych płuc zostanie odnotowany w województwach podkarpackim i małopolskim – odpowiednio 23% i 21%, a najmniejszy w województwach łódzkim (10%) i śląskim (12%).